Hürriyet Ege 22.08.2010
Öncelikle üstün zekâlı /yetenekli çocukların özelliklerine bir göz atalım. Üstün Yeteneklileri Destekleme Derneği’nin (MENSA) internet sitesine göre bu çocukların özelliklerinden bazıları şöyle: Okumayı, öğrenmeyi ve keşfetmeyi seven; hızlı, kolay ve etkin öğrenen, soyut düşünen ve konuşan, problemleri ustaca çözen, kendine güvenen, kavramlaştırma ve sentez yapma gücüne sahip, hedefine ulaşmada inatçı ve mücadeleci, sözcük dağarcığı ve ilgi alanı geniş, haksızlığa katlanamayan, duygusal tepkilerinde aşırıya kaçabilen, empati kurabilen, estetik duyarlıkları olan, ahlaki değerleri gelişmiş, yeniliğe açık, belleği kuvvetli, doğaya ilgili, becerikli, bilgili, girişimci, atak, lider, sezgileri güçlü, yaratıcı!
Bu özelliklerden birçoğuna sahip bir çocuğunuz varsa veya böyle bir çocuk tanıyorsanız üstün zekâlı olup olmadığını anlamanız için bazı testler gerekli. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı BİLSEM‘e başvuru için (İzmir Sıdıka Akdemir BİLSEM gibi) okul öncesi çocuklarda veliler veya anaokulu, ilk ve ortaöğretim öğrencileri için okul ilgilileri çocukları aday gösterip, form dolduruyor. Merkezler bunları değerlendirip, önce grup, sonra bireysel olarak tanılama işlemini gerçekleştiriyor. Uygun bulunanlara uyum, destek eğitim, iletişim becerileri, problem çözme, grupla çalışma, öğrenme stratejileri, bilimsel araştırma, yetenekleri fark ettirme ve geliştirme, proje üretimi gibi konularda eğitim programları uygulanıyor.
MENSA’nın da üç şehirde uyguladığı genel yetenek testi var. Dileyenler http://www.iqtest.dk/main.swf adresindeki deneme testini uygulayabilirler.
Üstün zekâlılara yönelik Türkiye’de ne yazık ki tek bir okul var; o da lise düzeyinde! Gebze’deki TEV İnanç Türkeş Özel Lisesi (TEVİTÖL) özel koşullar ve SBS puanı ile öğrenci alıyor.
Daha ayrıntılı bilgiler ve ailelere yönelik öneriler için BİLSEM, TEVİTÖL, MENSA, TÜYÇEV, Üstün Zekâlılar Eğitim Enstitüsü, Türkiye Zekâ Vakfı gibi kuruluş ve derneklerin internet sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
(Prof. Dr. Ülgen Zeki Ok’un kaleminden, okulgen@superonline.com)
