Beyin göçü ülkemizin önemli sorunlarından biri. Çok yüksek maliyetlerle yetiştirdiğimiz çok sayıda beyin şu anda başta ABD olmak üzere birçok ülkede yaşıyor ve birçoğunun akıllarının bir köşesinde bir gün Türkiye’ye dönmek var.
Bu düşünceler son zamanlarda biraz daha yoğunlaşmış durumda.
11 Eylül olayları sonrasında ABD’de özellikle Müslüman olan yabancılar önceden yaşamadıkları birçok sorunla karşı karşıyalar.
ABD’deki bir hukuk bürosunun verdiği bilgiye göre Göçmen Bürosu okulda devamsızlık yapan veya kayıt yenilemeyen öğrencileri evlerinden topluyor; “green card” için görüşmelere gitmeyen, vizesi bitip uzatamayanlar ise çok güç durumdalar. Şu anda cezaevlerinde yardım bekleyen veya arkadaşlarının yatırdığı kefalet sayesinde dışarı çıkabilmiş, Türkiye’ye dönmek üzere olan çok sayıda Türk’ün olduğu da bildiriliyor.
Metinde ayrıca Türkiye’deki Amerikan Başkonsolosluğu’nun vize konusunda çıkardıkları zorluklara da dikkat çekiliyor.
* * *
Peki bu beyinler geçmişte ABD tarafından neden kabul görüyorlardı? Bu sorunun yanıtı basit. Cem Yılmaz’ın eski bir reklamda söylediği gibi.
“Tamamen duygusal…”
Gelişmekte olan ülkelerin harcadığı paralarla yetişmiş olan genç, atılımcı, İngilizce bilen beyinler bazı sınavlardan geçirilip iyice eleniyor ve kendi ülkelerinde kazandıklarının birkaç katı maaşla işe alınıyordu. Daha sonra uygun taksitlerle ev, araba, vb. edinmeleri özendiriliyor ve yıllarca çalışarak bunları geri ödemeleri sağlanıyordu. Şimdi neyin değiştiğini bilemem; ancak yakında kokusu çıkar. Türkiye bilim alanında yaptığı en önemli atılımı 2. Dünya Savaşı sırasında Almanya’dan kaçan Yahudi kökenli bilim adamlarına borçludur. Türkiye’nin bu insanlara kucak açması sonucu Yahudi lobisi de birçok kez Rum ve Ermeni lobisine karşı Türkiye’nin yanında yer almış ve bu sayede önemli kazançlar elde edilmiştir.
Türkiye benzer bir fırsatla karşı karşıyadır.
Birçok alanda önemli deneyimler elde etmiş vatandaşımız Türk insanının sıcaklığına hasret, şu anda kazandıklarının çok daha azına, Türkiye’ye dönmek için bir kıvılcım beklemektedir. Bu konuda özel sektörümüze, üniversitelerimize ve özellikle de hükümete önemli görevler düşmektedir. Aksi taktirde onların gönderdikleri ile yetinmek durumunda kalırız.
