Bir önceki yazımın sokak köpekleri ile ilgili bölümüne farklı kesimlerden çok olumlu tepkiler aldım. Özellikle hayvanseverlerden aldığım tepkiler beni çok mutlu etti. Manisa Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Reyhan Elbirliler ile yaptığımız görüşmede neredeyse her konuda benzer görüşlere sahip olduğumuz ortaya çıktı.Â
Ülkemizde sokak köpekleri konusunda bugüne kadar belediyeler ve hayvanseverler arasında yaşanan tartışma genellikle bir kör dövüşünü andırmaktadır. Hayvanseverler, “Ne zararları var, bırakın dilediğince yaşasınlar” derken, belediyeciler, hayvanseverlere sezdirmeden köpekleri yok etmenin yollarını aramaktadırlar.
* * *
Orta yolu bularak sokak köpeklerinin neredeyse tümünü toplatıp, uygun koşullardaki barınaklarda kısırlaştırdıktan sonra, beslemeyi ve tedavi etmeyi başaran belediye sayısı son derece azdır. Oysa bilimin ışığında, bunu sağlamak her zaman olasıdır. Umarım önümüzdeki dönemde Manisa’da, İzmir’de bunu başarabiliriz.
Peki insanlara istemeden de olsa zarar verebilen tek ev hayvanı köpekler mi? Diğerleri bu konuda tamamen masum mu?
Bu sorunun yanıtı da ne yazık ki hayır. Çeşitli ev hayvanları insanlara yaklaşık 30 enfeksiyonu bulaştırabilirler. Bakteri, virüs, parazit veya mantar enfeksiyonu şeklinde gözlenen bu enfeksiyonlara zoonoz adı verilmektedir.
* * *
Köpekler aracılığıyla bulaşan en önemli enfeksiyonların kist hidatik, kuduz, iç organ leishmaniasisi ve iç organ larva göçü olduğunu söylemiştik. Kediler aracılığıyla bulaşan en önemli enfeksiyon ise toxoplasmosistir. Kedi dışkısıyla atılan ookistler, birkaç gün sonra hastalık yapıcı özellik kazanırlar. Enfeksiyon bu ookistlerin ağız yoluyla alınmasıyla veya enfekte hayvan etlerinin çiğ veya az pişmiş olarak yenmesiyle bulaşabilir. Bir başka bulaşma yolu da hamileliği sırasında ilk kez enfekte olan anne adaylarının enfeksiyonu bebeklerine geçirmesidir. Türkiye’de toxoplasmosis gerekçesiyle gereksiz yere sonlandırılan gebelik sayısı yüksektir; toxoplasmosis konusunda deneyimli hekimlere danışmadan gebelik sonlandırılmamalıdır.
* * *
Zoonozların önemli bir bölümü enfekte hayvan dışkısındaki enfeksiyona yol açan parazit kist veya yumurtalarının insan tarafından ağız yoluyla alınmasıyla gerçekleşmektedir. Kist hidatik, toxoplasma, crypyosporidium, toxocara gibi parazitlerden insanları korumak için hayvanlara belli aralıklarla verilen ilaçların dışında, hayvanların dışkı kaplarının her gün temizlenmesi; bu işlem sırasında eldiven giyilmesi; yürüyüş sırasında dışkılama söz konusuysa, dışkının ele eldiven şeklinde geçirilmiş bir naylon torba aracılığıyla alınıp, torbanın ters çevrilmesi ve ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılması önerilebilir.
Gerekli önlemler alındığında, ev hayvanlarının insanlara zarar verme riski çok düşüktür. Oysa bu hayvanların çocukların gelişimine katkıları çok büyüktür. Hayvan sevgisiyle büyümüş çocuklar; geleceğin, ruhsal yönden dengeli, sorumlu, karşılık beklemeden vermeyi bilen, insanlara sevgiyle yaklaşabilen erişkinleri olacaklardır.
