Milliyet Ege 14.09.2008
ÖzelÂlikÂle, DoÂğu’Âda çaÂlışÂmış dokÂtorÂlar biÂlir; yazÂdıÂğıÂnız reÂçeÂteÂdeÂki ilaçÂlaÂrı naÂsıl kulÂlaÂnaÂcaÂğıÂnı taÂrif etÂmeÂye başÂlarÂsıÂnız ki, hasÂta söÂzüÂnüÂzü keÂser: “BuÂnun iğÂneÂsi yok mu dokÂtur bey?” SosÂyo-ekoÂnoÂmik düÂzeÂyi düÂşük hasÂtaÂlaÂrın birÂçoÂğu teÂdaÂvi için “daÂmarÂdan girÂme”nin şart olÂduÂğuÂna koÂşulÂlanÂdıÂrılÂmışÂlarÂdır çünÂkü. Evet, zaÂman geÂçirÂmeÂden “daÂmarÂdan girÂme” baÂzen haÂyat kurÂtaÂrıÂcı olaÂbiÂlir, örÂneÂğin “şok” tabÂloÂsunÂda. “DaÂmarÂdan bir kez giÂrilÂdiÂğinÂde” haÂyat kurÂtaÂrıÂcı kan, sıÂvı ve anÂtiÂbiÂyoÂtikÂler de veÂriÂleÂbiÂlir, raÂhat uyuÂtaÂcak ilaçÂlar da… Kan, sıÂvı ve anÂtiÂbiÂyoÂtik verÂmez, saÂdeÂce uyÂku ilaÂcı veÂrirÂseÂniz hasÂtaÂnın huÂzur içinÂde ölÂmeÂsiÂni sağÂlaÂmak da olaÂsı…
“DaÂmarÂdan girÂme”nin bir amaÂcı da daÂmaÂrıÂna giÂriÂlen kiÂşiÂnin kaÂnıÂnı alÂmak ve geÂrekÂsiÂnim duÂyan başÂkaÂlaÂrıÂna verÂmekÂtir. Bu işÂlem önÂceÂsinÂde kaÂnı alıÂnan kiÂşiÂnin yeÂterÂli kaÂna ve AIDS, heÂpaÂtit giÂbi kanÂla buÂlaÂşaÂbiÂlen enÂfekÂsiÂyonÂlaÂra saÂhip olup olÂmaÂdıÂğı araşÂtıÂrılÂmazÂsa, kaÂnı yeÂterÂsiz veÂriÂciÂnin ölÂmeÂsiÂne (en azınÂdan süÂrünÂmeÂsiÂne) veÂya tehÂliÂkeÂli enÂfekÂsiÂyonÂlaÂrın yaÂyılÂmaÂsıÂna yol açıÂlaÂbiÂlir. “DaÂmarÂdan giÂrip” kan alıÂnaÂcak kiÂşiÂleÂri iyi seçÂmek ve daÂmarÂdan çıkÂtıkÂtan sonÂra çok dikÂkatÂli olÂmak geÂrek.
* * *
İyi heÂkim, teÂdaÂviÂde zoÂrunÂlu olÂmaÂdıkÂça “daÂmarÂdan girÂme”yi yeğÂleÂmez; çünÂkü daÂmarÂdan giÂreÂrek verÂdiÂğiÂniz çok baÂsit bir ilaç biÂle alerÂjiÂye ve önemÂli kompÂliÂkasÂyonÂlaÂra yol açaÂbiÂlir. “DaÂmarÂdan giÂren” heÂkiÂmin işi de zorÂdur; bir bakÂmışÂsıÂnız, iğÂne batÂmış, teÂdaÂvi etÂmeÂye kalkÂtıÂğıÂnız ölümÂcül enÂfekÂsiÂyon siÂze de buÂlaşÂmış.
* * *
Not: Son döÂnemÂde akÂtif göÂrev alÂmak isÂteÂmeÂyen MaÂniÂsa MilÂletÂveÂkiÂli SaÂyın BüÂlent Arınç’ı, “Ben dört döÂnem milÂletÂveÂkilÂliÂği yapÂtım. TaÂnıÂmaÂdıÂğım inÂsan, beÂleÂdiÂye başÂkaÂnı yok. MecÂlis BaşÂkaÂnı olaÂrak bir riÂcam olÂsa kimÂse geÂri çeÂvirÂmezÂdi. MecÂlis BaşÂkaÂnı olunÂca VecÂtra marÂka araÂbaÂmı satÂtım. Eşim için WV Golf marÂka bir araç alÂdım. BaşÂkanÂlıkÂtan ayÂrıÂlınÂca bir araç ihÂtiÂyaÂcı doğÂdu. AuÂdi marÂka bir araÂcı beÂğenÂdik. 102 bin YTL bu araç. BüÂtün biÂriÂkimÂleÂriÂmiÂzi çıÂkarÂdık 65 bin YTL paÂra çıkÂtı. TBMM VaÂkıfÂbank’tan 40 bin YTL kreÂdi çekÂtim. 2.5 yıl daÂha ödeÂyeÂceÂğim. ÖnemÂli bir siÂyaÂsetÂçi olaÂrak yılÂlar süÂren biÂriÂkimÂleÂrin soÂnunÂda 65 bin YTL anÂcak çıkÂtı. Ben apÂtal ya da enaÂyi deÂğiÂlim. Ama bir siÂyaÂsetÂçiÂnin kenÂdiÂne dikÂkat etÂmeÂsi laÂzım” sözÂleÂri neÂdeÂniyÂle kutÂlaÂrım; siÂyaÂsi göÂrüÂşüm çok farkÂlı olÂsa da.
(Prof. Dr. ÜlÂgen ZeÂki Ok’un kaÂleÂminÂden, ulÂgeÂnok@ulÂgeÂnok.net)