Milliyet Ege 16.12.2007 

İki hafta önceki yazımda Türkiye’de yaygın görülen ölümcül kist hidatik enfeksiyonundan özellikle çocuklarımızı koruyabilmek için tüm sokak köpeklerinin üç ayda bir toplanarak ilaç verilmesi ve dışkılarının 3-4 gün boyunca imha edilmesi gerektiğini; bu işlemin güçlüğü nedeniyle çözümün, hayvan barınaklarının koşullarının düzeltilmesinde yattığını yazmıştım.
Yazının yayımlandığı gün, Erzurum’da kuduz bir sokak köpeği tarafından ısırılmış olan 3 yaşındaki bir kız çocuğunun yaşamını yitirmesiyle sarsıldım. Henüz iki ay önce İstanbul Büyükçekmece’de 5 yaşında bir erkek çocuğu da aynı şekilde can vermişti. Bir ülkenin uygarlık düzeyi, insan yaşamına verilen değerle doğru orantılıdır. Gelişmiş bir ülkede iki ay içinde iki çocuk, sokak köpekleri tarafından ısırıldıktan sonra kuduz nedeniyle ölse, olay günlerce tartışılır ve büyük olasılıkla sağlık bakanı istifa etmek zorunda kalırdı.
Kist hidatiğe gelince…
Parazitli köpeklerin dışkılarıyla doğaya atılan gözle görülmeyen yumurtaların kirli eller, sular, çiğ sebze ve meyveler aracılığıyla alınmasıyla özellikle çocukluk çağında insana bulaşan bu enfeksiyon, köpeklere ise birkaç santim büyüklüğündeki sıvı dolu kistleri içeren koyun ve sığır iç organlarının çiğ yenmesiyle bulaşıyor. Bu nedenle veteriner kontrolsüz hayvan kesimlerinin, özellikle de Kurban Bayramı’nın enfeksiyonun yaygınlaşmasında önemli rolü var.
Geçtiğimiz ay Ürgüp’te düzenlenen Türkiye Parazitoloji Kongresi’nde veteriner fakültelerindeki öğretim üyelerinden aldığımız bilgilere göre veteriner kontrolsüz kesimler Türkiye’de son derece yaygın. Ana sorun yasal düzenlemelerde değil, yasaların uygulanmasında. Kasap denetimlerini gerçekleştiren belediyeler, çoğunlukla oy kaybetme korkusuyla, bazen de tehditler nedeniyle, veteriner kontrolsüz kesilen hayvan etlerinin satışına göz yumuyor. Denetimlerin Sağlık veya Tarım Bakanlığı elemanları tarafından sıklıkla yapılması çok daha mantıklı görünüyor.
Kist hidatik enfeksiyonunun yayılmasını önleyebilmek için kurban bayramlarındaki kesimlerin de mutlaka, belediyeler tarafından belirlenen alanlarda, deneyimli kasaplar tarafından yapılması çok önemli.
Bu konuda çağdaş uygarlık düzeyine ulaşabilmek için, sokak köpeği kökenli insan kuduzunu ve kist hidatik enfeksiyonunu tamamen ortadan kaldırılmamız gerekli. Çağdaş uygarlığı yakalayalım, Avrupa Birliği’ne girmesek de olur.(Prof. Dr. Ülgen Zeki Ok’un kaleminden, ulgenok@ulgenok.net)